Umowa B2B a etat – jak zadbać o swoje bezpieczeństwo w kontrakcie

Formułując treść umowy B2B należy rozważyć zarówno te zapisy, które świadcząc usługi – w swoim dobrze pojętym interesie – dobrze jest wprowadzić, jak i zaakcentować te, których warto unikać z uwagi na konsekwencje na gruncie cywilnoprawnym, jak i regulacji podatkowych. O czym pamiętać zawierając umowy mówi Katarzyna Siwiec – radca prawny i doradca podatkowy.

Na co zwracać uwagę przy tworzeniu umowy B2B

Zapisy, których w umowach cywilnoprawnych należy unikać, to przede wszystkim postanowienia, które wskazywałyby, że doszło do zawarcia umowy cywilnoprawnej tylko z nazwy podczas, gdy w istocie powinien być nawiązany między stronami stosunek pracy. 

Co do zasady ze stosunkiem pracy mamy do czynienia, gdy zatrudniony wykonuje osobiście pracę zorganizowaną przez zatrudniającego, przy jego kontroli oraz kierownictwie. Samozatrudnienie wymaga zdecydowanie większej elastyczności w zakresie wyboru miejsca czy czasu wykonywania powierzonych zadań. Istotne jest też ewentualne rozliczanie z efektów pracy, a nie tylko pozostawanie jedynie w dyspozycji drugiej strony umowy. 

W każdym przypadku istotna jest nie tylko nazwa umowy czy zawarte w niej zapisy ale przede wszystkim sposób jej realizacji. Nie można także tracić z pola widzenia istoty art. 5b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;

2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;

3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Konstruując zatem postanowienia umowy w relacji B2B, warto mieć na uwadze wszystkie te elementy. Z zapisów kontraktu powinno wynikać, że podmiot świadczący usługi ponosi za ich rezultat pełną odpowiedzialność wobec osób trzecich. W przypadku umów o pracę, z mocy art. 120 KP, odpowiedzialność ta ciąży na pracodawcy, który może następnie żądać naprawienia szkody od pracownika w sposób uregulowany w Kodeksie pracy. Warto też wyraźnie wskazać w treści kontraktu, że decyzje w sprawie sposobu realizacji przedmiotu umowy podejmuje samodzielnie wykonawca usług, nawet jeżeli ciąży na nim obowiązek współdziałania ze zlecającym mu wykonywanie tychże czynności. Co więcej, skoro podmiot prowadzący działalność gospodarczą ma ponosić ryzyko gospodarcze związane z wykonywaniem umowy to w treści umowy mogą, a nawet powinny znaleźć się zapisy określające konsekwencje nienależytego wykonywania umowy jak np. kary umowne za niewykonanie zadań w uzgodnionym terminie – mówi radca prawny, Katarzyna Siwiec.

Tym co odróżnia stosunek pracy od samozatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej jest także możliwość wykonywania obowiązków za pośrednictwem osoby trzeciej. W sytuacji zatem gdy wolą stron jest zawarcie umowy cywilnej warto rozważyć wprowadzenie tego rodzaju postanowienia do umowy.

Urlop i przerwy w pracy na B2B

Kodeks pracy zawiera szereg uprawnień przewidzianych w interesie pracownika, których współpraca na zasadach B2B za sobą nie niesie. Przykładowo pracownik ma zagwarantowany ustawowo coroczny urlop wypoczynkowy, w tym urlop na żądanie, ma możliwość zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej, czego przedsiębiorca jest z zasady pozbawiony. 

Można jednak korzystając z tzw. zasady swobody umów wprowadzić do kontraktu zapis umożliwiający czasową przerwę w wykonywaniu usług bez utraty prawa do wynagrodzenia.  – podkreśla Katarzyna Siwiec, radca prawny i doradca podatkowy – W praktyce takie rozwiązanie jest dziś standardem i pojawia się w zdecydowanej większości umów tego typu.

Co z wypowiedzeniem?

O ile przepisy kodeksu pracy regulują sztywno okresy wypowiedzenia, gwarantując tym samym pracownikowi możliwość po pierwsze osiągania przychodu przez jakiś czas, dni wolne na poszukiwanie pracy czy możliwość przywrócenia go do pracy w przypadku, gdy wypowiedzenie okaże się np. niezasadne, o tyle w przypadku umów cywilnych, których przedmiotem jest świadczenie usług, strony nie mają tego rodzaju gwarancji. 

Zgodnie z art. 746 Kodeksu cywilnego umowę o świadczenie usług można rozwiązać niemal natychmiast, a drugiej stronie przysługuje jedynie prawo do dochodzenia odszkodowania, jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu. Warto więc, aby wykonawca wynegocjował w kontrakcie zapisy modyfikujące tę zasadę – w szczególności określające terminy wypowiedzenia także w razie wystąpienia tzw. ważnych powodów, co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – wskazuje Katarzyna Siwiec.